Nowa metoda rekultywacji terenów zdegradowanych w rejonie KWB Konin
z zastosowaniem uprawy konopi włóknistych

Akronim Projektu: EKOHEMPKON   Nr Projektu: LIFE11 ENV/PL/445

W styczniu pobrano próby gleby, zbadano oraz sporządzono mapy zasobności i zmienności glebowej.  

Sporządzono również raport dotyczący określenia zmienności i różnorodności mikroorganizmów glebowych na stanowiskach rekultywowanych po eksploatacji górniczej w rejonie odkrywki Kazimierz Biskupi.

W lutym Na Uniwersytecie Łódzkim w Katedrze Ekologii Stosowanej w Łodzi odbyło się spotkanie z kierownictwem projektu LIFE08 ENV/PL/000517 „Ekohydrologiczna rekultywacja zbiorników rekreacyjnych „Arturówek” (Łódź) jako modelowe podejście do rekultywacji zbiorników miejskich”. Pan Dr Tomasz Jurczak dokonał prezentacji realizowanego projektu EH-REK. W ramach działań w sieci wymieniono doświadczenia związane z realizacją projektu oraz działaniach w ramach mechanizmu LFE+. Praktyczny efekt realizowanych działań projektowych zademonstrowano w terenie. W Arturówku zwizytowano zbiorniki rekreacyjne, stanowiące miejsce demonstracyjne projektu  EH-REK.

art

W kwietniu 2014 roku przeprowadzono prace polowe przygotowujące tereny pod zasiew konopi:

Usunięto kamienie, które pojawiły się na polu po pierwszym roku prowadzonych prac.

Przeprowadzono zabiegi agrotechniczne przed siewem tj.

- potrójne talerzowanie pola,

- orkę,

- uprawki osuszające i przedsiewne.

Przeprowadzono nawożenie mineralne (azotem, fosforem i potasem) zgodnie z planem nawożenia w II roku realizacji projektu.

Na tak przygotowane pola wysiano nasiona konopi stosując dawkę wysiewu 42 kg.

W maju przeprowadzono lustrację terenów rekultywowanych.

Na części pól przeznaczonych pod uprawę lucerny dosiano nasiona celem zwiększenia obsady roślin.

Rozpoczęto prowadzenie obserwacji zachowania się populacji ptactwa na terenach rekultywowanych. W celu oceny wpływu działań mających na celu zwiększenie różnorodności biologicznej zastosowanych w projekcie, prowadzone będą obserwacje i charakterystyka gatunków ptaków na polach doświadczalnych. Obserwacje przeprowadzone będą  zgodnie z metodą kartograficzną. Obserwacje będą prowadzone w celu określenia liczbowego występowania wszystkich pojawiających się na polach doświadczalnych gatunków ptaków oraz ich zachowań (osobniki zalatujące, śpiewające, tokujące , gniazdujące, żerujące, itp.) . Wyniki obserwacji zostaną przeanalizowane przedstawione na mapach.

W zakresie promocji projektu przedstawiono w formie referatu i posteru tematykę projektu na XX Międzynarodowej Konferencji Naukowo – Szkoleniowej Remediacja, rekultywacja i rewitalizacji, która odbyła się 23 – 26 kwietnia w Kołobrzegu.

Wygłoszono referat pt. Remediation of post-lignite mining land by cultivation of industrial hemp na 11th International Conference of the European Industrial Hemp Association 2014, która odbyła się w dniach 21 – 22 maja w Wesseling, Niemcy. Jednocześnie prowadzono aktywną promocję projektu prowadząc rozmowy oraz promując ideę wykorzystania konopi włóknistych w rekultywacji terenów pokopalnianych rozdając ulotki oraz opublikowaną w ramach projektu monografię poświęconą realizowanemu tematowi.

wesseling

W czerwcu przeprowadzono lustrację terenów rekultywowanych oraz obserwacje wegetacji roślin, następnie zgodnie z założeniami projektu przeprowadzono pierwszy pokos lucerny uprawianej na terenach rekultywowanych.

 

7 czerwca br. w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na Wielkopolskich Dniach Ochrony Środowiska wygłoszony został referat poświęcony realizowanemu projektowi.

 

W dniach 16 – 17 czerwca na 19th International Conference for Renewable Resources and Plant Biotechnology zorganizowano sesję plenarną poświęconą rekultywacji terenów zdegradowanych poprzez uprawę roślin. W ramach w/w sesji wygłoszono dwie prezentacje promujące realizowany projekt tj. Cultivation of hemp accelerating remediation of post-mining land oraz Diversity of soil microorganisms on the fields reclaimed after mining operations in the Konin area.

 

Promocję projektu w formie wygłoszonego referatu prowadzono na Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej zorganizowanej pod Patronatem Marszałka Województwa Lubelskiego pt. Biogospodarka jako konkurencyjny sektor w rozwoju regionu. Konferencja odbyła się w Białej Podlaskiej w dniach 26-27 czerwca br.

biala

Określono wydajność lucerny z pierwszego pokosu. Wydajność lucerny na polu I (p.m.) wynosiła 4,8 tony/ha s.m., natomiast na polu II (p.d.) 4,2 tony/ha s.m.

W lipcu pobrano do badań glebę celem określenia jej zwięzłości oraz przeprowadzono lustrację terenów rekultywowanych. Pobrano próby i dokonano pomiarów morfologicznych konopi.

 tabela

W zakresie promocji projektu zaprezentowano realizowany projekt na zorganizowanym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Dniu Informacji LIFE. Impreza odbyła się 1 lipca w Warszawie. W ramach promocji przygotowano stoisko informacyjne, na którym prezentowany był film i zdjęcia z terenów rekultywowanych. Specjaliści z Instytutu udzielali informacji na temat realizowanego projektu oraz sposobu aplikowania celem pozyskania środków w ramach programu LIFE+. Na stoisku rozdawano również ulotki informacyjne oraz gadżety związane z realizowanym tematem.

warszawa

W sierpniu:

Zebrano drugi pokos lucerny uprawianej na terenach rekultywowanych.

Pobrano próby i dokonano pomiarów morfologicznych konopi uprawianych na terenach rekultywowanych.

tab

Prowadzono obserwację populacji ptaków bytujących na terenach pokopalnianych. Najliczniej występującym gatunkiem na polu 2 (p.d.) jest skowronek, który występuje zarówno na części porośniętej lucerną jak i konopiami. Ogółem zanotowano 91 stwierdzeń tego gatunku. Zdecydowanie więcej ptaków tego gatunku naliczono na części pola porośniętej lucerną – 75 sztuk. Liczba stwierdzeń tego gatunku na polu 1 (p.m.) była znacznie mniejsza (13 osobników), wszystkie zaobserwowane na obszarze porośniętym lucerną.

Inne zaobserwowane gatunki na obu polach to: pliszka żółta (Motacilla flava), pliszka siwa (Motacilla alba), jaskółka dymówka (Hirundo rustica), jaskółka oknówka (Delichon urbicum), łęczak (Tringa glareola), kszyk (Gallinago gallinago), krwawodziób (Tringa totanus), kulik (Numenius arquata), makolągwa (Carduelis cannabina), przepiórka (Coturnix coturnix), grzywacz (Columba palumbus), gąsiorek (Lanius collurio), błotniak stawowy (Circus aeruginosus), kobuz (Falco subbuteo).

W pierwszej połowie września przeprowadzono lustrację terenów rekultywowanych połączoną z wstępnym badaniem rozwoju systemu korzeniowego konopi uprawianych na terenach rekultywowanych oraz obserwacją populacji ptaków.

ptaki

16 września przeprowadzono zabiegi związane z koszeniem konopi. Konopie koszone były przy użyciu kosiarki wyposażonej w trzy listwy tnące, które przecinały łodygi konopi w trzech miejscach.

W tabeli przedstawiono porównanie plonu biomasy konopi uzyskanej w 2013 i 2014 roku.

hemp

W październiku przeprowadzono oprysk  ściętej biomasy preparatem EM przyśpieszającym jej rozkład i wzbogacającym mikroflorę glebową. Oprysk rozdrobnionej biomasy konopi ma na celu przyśpieszenie humifikacji materii organicznej, wspierającej szybszy powrót życia biologicznego w rekultywowanej glebie.

Bezpośrednio po opryskach przeprowadzono zabieg talerzowania ścierniska w celu poprawienia efektywności działania mikroorganizmów oraz orkę głęboką w celu przemieszczenia otrzymanej biomasy roślin uprawianych w głębsze warstwy gleb rekultywowanych.

W zakresie promocji projektu:

1. Zorganizowano międzynarodową konferencję pt. Rośliny włókniste dla środowiska. Konferencja odbyła się Centrum Szkoleniowym Jakubus w Jakubowicach w dniach 10 – 11 października.

jakubusjakubus

W konferencji wzięli udział przedstawiciele z:

- Belgijskiego Związku Lniarskiego ”ABV”,

- CELC (europejska organizacja zrzeszająca producentów i przetwórców roślin włóknistych z siedzibą we Francji),

- Uniwersytetu w Leuven Belgia,

- Lniarskiego Związku Republiki Czeskiej,

- Polskiej Izby Lnu i Konopi.

W konferencji wziął udział Wojewoda Opolski, przedstawiciele oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego w Opolu, Inspektoratu Ochrony Środowiska przy Urzędzie Marszałkowskim woj. opolskiego, przedstawiciele Krajowej Izby Gospodarczej oraz plantatorzy uprawiający rośliny włókniste.

Na konferencji w formie referatów promowana była idea uprawy konopi włóknistych w rekultywacji terenów przemysłowych i późniejsze wykorzystanie surowców z roślin włóknistych  otrzymanych na zrekultywowanych terenach oraz dyskusja i spojrzenie na powyższą problematykę w  krajach UE.

 2. Prowadzono promocję realizowanego projektu Life w formie wyodrębnionego stoiska wystawienniczego na Międzynarodowych Targach Ochrony Środowiska POLEKO 2014, które odbyły się 14 – 17 października br. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich w Poznaniu.

polekopoleko

W ramach targów POLEKO 2014 zorganizowano międzynarodową konferencję promującą realizowany projekt LIFE+. Tematyką konferencji były Uprawy Roślinne dla Ochrony i Kształtowania Środowiska Naturalnego. Konferencja odbyła się w pawilonie 8A Międzynarodowych Targów Poznańskich w dniu 15 października br.         

3. Promowano rekultywację terenów pokopalnianych poprzez uprawę konopi włóknistych na stoisku wystawienniczym Instytutu na II Targach Technicznych Wyrobów Włókienniczych InnowaTex 2014, które odbyły się 16-17 października w Łodzi.

innowatex

Na konferencji InnowaTex 2014, która odbyła się 16 października 2014 roku w Łodzi wygłoszony został referat pr. Wykorzystanie roślin włóknistych dla ochrony środowiska naturalnego. Referat poświęcony był wynikom uzyskanych po 2 latach realizacji projektu Life+.

4. Na XV Konferencji „OCHRONA ŚRODOWISKA. Przepisy - Interpretacje - Rozwiązania – Trendy” zorganizowanej w dniach 22-24 października w Ustroniu wygłoszony został referat pt. Uprawa konopi włóknistych przyśpieszająca rekultywację terenów pokopalnianych po odkrywce węgla brunatnego. Na w/w konferencji przedstawiony został również referat prezentujący możliwość przyszłego wykorzystania konopi włóknistych uprawianych na zrekultywowanych terenach pokopalnianych na cele energetyczne.

ustron

W listopadzie zaprezentowano temat na konferencji przyrodniczej "Inżynieria i ochrona środowiska przyrodniczego w ekosystemach wodnych i glebowych". Konferencja odbyła się w dniach 27 – 28 listopada na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. W konferencji wzięli udział przedstawiciele kół naukowych, pracownicy naukowi oraz studenci Uniwersytetu Przyrodniczego.